Cách đây 50 năm vào ngày 1 tháng 4 năm 1965 Hội đồng Nhà nước nay là Chính phủ đã ra quyết định số 49/CP về chia tách huyện Hoàng Su Phì thành 2 huyện: Hoàng Su Phì và Xín Mần. Lúc này trong bản đồ địa giới hành chính của tỉnh chính thức có tên và danh giới địa bàn huyện Xín Mần. Toàn huyện có 18 xã và 1 trung tâm huyện lỵ với dân số gần 24 nghìn người, có thể nói tại thời điểm này việc thành lập huyện Xín Mần đã đáp ứng yêu cầu bức thiết của nhiệm vụ cách mạng đề ra, rất phù hợp với  điều kiện địa lý, đặc điểm tự nhiên cũng như trình độ phát triển của mỗi vùng để tạo điều kiện thuận lợi cho sự lãnh đạo các nhiệm vụ chính trị của Đảng tại địa phương.
        Do mới thành lập nên Huyện đứng trước rất nhiều khó khăn thử thách, nhưng với truyền thống đoàn kết, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Xín Mần đã đề ra những mục tiêu cụ thể hợp với lòng dân để từng bước phát triển đi lên, bên cạnh đó do ảnh hưởng của chiến tranh biên giới, năm 1980 trung tâm huyện lỵ Xín Mần phải di chuyển từ Cốc Pài về xã Nà Chì, đến năm 1989 lại chuyển từ Nà Chì về Cốc Pài. Đang trong khó khăn lại càng khó khăn thêm, cơ sở vật chất, trình độ văn hoá, kỹ thuật còn nhiều mặt hạn chế, kinh tế chủ yếu là tự cung tự cấp, đại đa số thuộc diện đói nghèo, nhiều hộ gia đình thiếu ăn từ 2 đến 3 tháng trong lúc giáp hạt nên đều phải trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Công tác giáo dục, y tế càng khó khăn hơn, cơ sở vật chất thiếu thốn, mạng lưới trường trạm chưa phát triển, nhiều xã trắng về y tế và trường học, đội ngũ thầy thuốc, nhà giáo thiếu cả về số lượng và chất lượng, mạng lưới giao thông thuỷ lợi tuy thường xuyên được tu sửa nhưng liên tục bị sạt lở ách tắc lại càng gây khó khăn cho việc phát triển kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng tại địa phương.
        Trước những khó khăn đó, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Xín Mần đã có nhiều chủ trương, giải pháp lớn, đề ra những mục tiêu cụ thể nhằm từng bước phát triển. Trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ huyện đã trải qua 16 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội đều có chủ trương, Nghị quyết phù hợp với tình hình thực tế và đã được nhân dân đồng tình hưởng ứng thể hiện bằng những việc làm cụ thể. Chính vì vậy nền kinh tế xã hội của huyện đã ngày càng phát triển, nhân dân đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi trồng trọt, tập trung chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, với cơ cấu kinh tế phù hợp, tập trung khai thác những tiềm năng sẵn có, mở rộng và phát triển các mô hình chăn nuôi trâu, bò trở thành hàng hóa, mở rộng các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp như rèn đúc, thêu dệt và nghề trạm bạc, đồng thời còn khai thác tốt dịch vụ du lịch cộng đồng và du lịch sinh thái như bãi đá cổ Nấm Dẩn, khu du lịch hang Thiên Thủy Nàn Ma, rừng nguyên sinh Đèo Gió, suối nước khoáng Quảng Nguyên, khu kinh tế cửa khẩu mốc 5...
        Qua quá trình xây dựng và phát triển, mảnh đất và con người nơi đây đã đổi thay vượt bậc các công trình phục vụ đời sống dân sinh trên địa bàn  huyện từ trong mơ nay đã trở thành hiện thực. Nền kinh tế năm 2014 tăng trưởng khá cao, tỷ lệ hộ đói, giảm hộ nghèo xuống còn 31,%, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 11 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ sử dụng điện lưới quốc gia đạt 68%, tỷ lệ trẻ trong độ tuổi 6 đến 14 tuổi đến trường đạt 97,%, tỷ lệ hộ được xem truyền hình 94%, 100% các xã có đường ô tô đến trung tâm , cơ sở vật chất trụ sở UBND, trường học,  trạm y tế và các công phúc lợi khác của các xã đều được xây dựng khang trang đàng hoàng hơn. 100% thôn bản đều có chi bộ, đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh. Cùng với sự phát triển nhanh, mạnh về kinh tế đồng thời đảm bảo giữ vững an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Ngoài ra Đảng bộ còn chú trọng tới công tác an sinh xã hội, thực hiện tốt các chương trình dự án được đầu tư trên địa bàn nhất là chương trình theo Nghị quyết 30a của Chính Phủ, chương trình xây dựng nông thôn mới. Từ các chương trình đó người dân trên địa bàn huyện Xín Mần đã được hưởng lợi và tạo đà cho sự phát triển chung của huyện.
        Sự phát triển và những thành tựu đạt được trong 50 năm qua là minh chứng cho sự đoàn kết của đồng bào các dân tộc trong toàn huyện vượt lên trên những khó khăn vất vả và những thách thức do thiên nhiên mang đến lại càng tạo nên tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, đồng thời đã thể hiện rõ vai trò then chốt trong sự lãnh chỉ đạo của Đảng bộ huyện, nhất là sự năng động sáng tạo, đổi mới, nâng cao sức chiến đấu của mình để đáp ứng được nhiệm vụ tại địa phương. Trên cơ sở chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của Tỉnh, Đảng bộ và nhân dân huyện Xín Mần đã vận dụng sáng tạo vào thực tế và phát huy mọi nguồn lực, tiềm năng để phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, quốc phòng an ninh. Trong phát triển kinh tế đã có nhiều chính sách nhằm khuyến khích nhiều thành phần kinh tế và tạo điều kiện để các thành phần này chung tay, chung sức cùng với Đảng bộ và nhân dân trong huyện thực hiện tốt công tác XĐGN, chương trình xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện nay.
        Nhìn lại chặng đường 50 năm xây dựng và phát triển huyện Xín Mần, cho thấy Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong huyện đã có những bước đổi thay vượt bậc trên tất cả các lĩnh vực, đó chính là sự kết tinh của tinh thần đại đoàn kết các dân tộc, sự phấn đấu không ngừng của lớp lớp cán bộ và nhân dân, những thành công đó đã được Đảng và Nhà nước cũng như Đảng bộ tỉnh Hà Giang đánh giá cao qua những danh hiệu cao quý, đặc biệt trong ngày kỷ niệm 50 năm ngày thành lập huyện, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Xín Mần vinh dự được đón nhận Huân chương lao động hạng Nhất, đây sẽ là động lực để huyện Xín Mần tiếp tục phát huy nội lực quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội an ninh quốc phòng, từng bước xây dựng huyện Xín Mần ngày càng phát triển./.