Thời gian qua, cùng với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc cấp ủy chính quyền xã Bản Díu, huyện Xín Mần đã tích cực, triển khai tuyên truyền vận động đến cán bộ, đảng viên và nhân dân thực hiện có hiệu quả việc xóa bỏ các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TU, ngày 01/5/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, đã có nhiều gia đình, dòng họ trên địa bàn xã thực hiện tốt việc giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa… Nổi bật phải kể đến mô hình “Dòng họ Nông tự quản về an ninh trật tự” gắn với xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu tại thôn Díu Thượng, xã Bản Díu.
Được thành lập từ năm 2021, mô hình “Dòng họ Nông tự quản về an ninh trật tự” gắn với xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu do ông Nông Văn Lý làm Trưởng dòng họ ở thôn Díu Thượng hoạt động mang lại hiệu quả thiết thực. Với 62 hộ, gồm 286 khẩu; những năm qua “Dòng họ Nông” ở thôn Díu Thượng, xã Bản Díu đã luôn phát huy và tạo ra được nhiều phòng trào thi đua trong lao động, sản xuất, nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần cho toàn dòng họ; đồng thời chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước, quy ước, hương ước của địa phương; trong phong trào thi đua học tập, công tác, giữ gìn tinh thần đoàn kết trong các gia đình và cụm dân cư. Hạn chế được những vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp gây mất đoàn kết, làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự (ANTT).
Cùng với công tác giữ gìn ANTT thì công tác xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa cũng được dòng họ chú trọng. Thực hiện Chương trình số 25-CTr/HU, ngày 25/5/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện về thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TU, sau khi được cấp ủy, chính quyền xã triển khai đến thôn bản, nhận thấy việc xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu trong dòng họ là cần thiết, sẽ góp phần phát triển kinh tế cho các hộ gia đình. Ông Lý đã vận động bà con trong dòng họ thực hiện: không tổ chức hôn nhân cận huyết cho anh em, con cháu, không cưới tảo hôn; không tổ chức cưới nhiều ngày; trong đám tang không tổ chức giết mổ nhiều gia súc, gia cầm, không để người chết nhiều ngày ở trong nhà…
Ông Nông Văn Lý, Trưởng dòng họ Nông cho biết: “Trước đây, khi có đám cưới, nhà trai tổ chức một đoàn hơn 10 người sang nhà gái, thống nhất tổ chức hôn lễ từ 3-5 ngày, giết mổ nhiều gia súc, nghi lễ rất rườm rà. Còn khi có đám tang, các gia đình làm lễ kéo dài tới 3 tới 4 ngày, mổ 2 đến 3 con trâu, bò, chưa tính gia súc, gia cầm khác, chi phí lên tới trên 100 triệu đồng đối với hộ giàu, hộ nghèo thì cũng tiêu tốn chừng 50 triệu. Sau đám tang người thân, không ít gia đình rơi vào cảnh nợ nần hoặc tiếp tục là hộ nghèo”.
Sau khi được cấp ủy chính quyền xã tuyên truyền vận động, đặc biệt là khi Nghị quyết 27-NQ/TU được triển khai, dòng họ Nông tại thôn Díu Thượng xã Bản Díu đã thực hiện tốt việc xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu như: Trong dòng họ có 04 người chết thì có 03 đám tang không giết mổ trâu, bò và các đám đều không để người chết trong nhà quá 48 tiếng; Trong đám cưới chỉ tổ chức 01 ngày; 100% các hộ trong dòng họ đã di rời chuồng trại ra xa nhà, mỗi tháng các hộ gia đình sẽ cùng nhau tổng vệ sinh chung đường làng, ngõ xóm một lần; con em trong dòng họ không kết hôn cận huyết thống, không tảo hôn. Do làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, cùng với thực hiện tốt quy ước, hương ước của thôn, đến nay trong dòng họ Nông, tất cả trẻ em trong độ tuổi đi học đều được đến trường, không có trường hợp em nào phải bỏ học lấy vợ, lấy chồng sớm khi vẫn đang còn là trẻ vị thành niên như trước kia.
Hiệu quả hoạt động tự quản của dòng họ Nông tại thôn Díu Thượng đã gợi mở, tiếp thêm động lực để cấp ủy, chính quyền xã Bản Díu tiếp tục nhân rộng ra tất cả các dòng họ trong toàn xã, nhằm phát huy vai trò của các dòng họ trong việc quản lý an ninh trật tự và vận động đồng bào xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu.
