Bí thư Đảng ủy xã Nà Chì, Hoàng Văn Cưởi tâm sự: phong trào xây dựng NTM đã làm thay đổi hẳn tư duy, cách nghĩ, việc làm của đồng bào trong xã. Người góp đất, người tự bỏ tiền thuê máy mở đường vào thôn, vào nhóm hộ, người thì tập hợp góp vốn cùng nhau làm kinh tế. Không nằm trong điểm chỉ đạo xây dựng NTM, nhưng Đảng bộ, chính quyền đã vận động nhân dân “tự” làm NTM đã mang lại kết quả đáng mừng. Tính đến hết tháng 9, Nà Chì đã hoàn thành 8/19 chỉ tiêu chỉ sau gần 2 năm thực hiện. Bà Hoàng Thị Lập, thôn Khâu Lầu đã vận động gia đình hiến hơn 2.000 m2 vừa đất ruộng, đất màu, đất trồng chè để mở đường vào xóm, mở đường liên thôn Khâu Lầu – Đại Thắng. Ông Hoàng Thanh Nghị, thôn Nậm Sái đã bỏ trên 60 triệu đồng thuê máy mở đường vào thôn cho cả 12 hộ gia đình được đi nhờ. Không chịu thua kém, ông Hoàng Văn Hạ, thôn Bản Pó cũng bỏ tiền nhà thuê làm trên 2 km đường để cả thôn đi lại. Tâm sự, ông Hạ bảo: Bản Pó vốn khó khăn là do thiếu con đường cho nên phải mở đường đi lại cho hết khó. Sau khi có đường đi lại dễ dàng giá thu mua chè búp tươi trong bản không những hết ế ẩm, thóc lúa, lợn dê trong bản cũng bắt đầu lên giá, mọi nhà trong bản ai nấy đều phấn khởi làm ăn. Các mô hình chăn nuôi lợn tập trung bán trang trại quy mô Nhóm hộ bắt đầu phát triển. Đánh giá công tác xây dựng NTM trong 9 tháng, Bí thư huyện ủy Xín Mần, Dương Minh Hòa cho biết: Phong trào xây dựng NTM ở Xín Mần đã bước qua giai đoạn “tự phát”(giai đoạn phải tuyên truyền, vận động) trở thành “tự giác” trong toàn dân. Sau gần 9 tháng thực hiện phong trào đồng bào cả huyện đã đóng góp trên 153.000 m2 đất đai  xây dựng hạ tầng nông thôn. Góp gần 38.000 ngày công lao động để làm các phong trào “Đại đoàn kết”. Phong trào toàn dân mở đường liên thôn, liên gia có ở khắp mọi nơi trong huyện và làm được trên 52.000 m đường mới. Vận động ủng hộ đóng góp của cải trong và ngoài xã hội đưa vào xây dựng NTM được trên 7,8 tỷ đồng. Tiến hành tu sửa 72.000 m kênh mương dẫn nước tưới tiêu, phục vụ sinh hoạt. Trong phong trào thi đua “ Nhà nước nhân dân cùng làm” đã thực hiện làm 26.000 m đường bê tông nông thôn và 4.790 m mương phai dẫn nước. Các công trình trên, phía nhà nước hỗ trợ xi măng, nhân dân đóng góp ngày công xây dựng. Sau 9 tháng, huyện đã sử dụng các nguồn vốn lồng ghép xây 2 điểm trường, tu sửa 9 nhà văn hóa thôn và nhiều công trình phúc lợi xã hội khác. Xín Mần hiện nay, phong trào toàn dân “làm NTM” đang bắt đầu nở rộ trong các Tổ, Hội, đoàn thể. Hội phụ nữ huyện đã vận động các hội viên giúp nhau lao động, bổ trợ kiến thức chăn nuôi, trồng rừng, làm “ nhà sạch, vườn đep” đến từng gia đình hội viên. Đã có 114 Tổ, Nhóm chung nhau vay vốn mở rộng các hình thức chăn nuôi Đại gia xúc. Hàng chục Tổ, Nhóm với 2.700 hộ nuôi từ vài chục đến trăm con lợn đen/lứa. Phụ nữ tuyên truyền học hỏi nhau cách “giữ lửa” làm 998 nhà tắm, 920 nhà vệ sinh… Đoàn thanh niên đã vận động các gia đình đoàn viên với 1.010 Nhóm tổ chức vay vốn Ngân hàng để chăn nuôi, thả cả, trồng rừng, mở nghề sửa chữa, xây lắp làm kinh tế gia đình và lập nghiệp. Các tổ, hội , đoàn thể cùng nhân dânvận động nhau chung tay, tiếp sức, hỗ trợ người nghèo, người yếu thế trong làng xóm ngày một nhiều. Mới đây nhất, Xín Mần đã tạo điều kiện cho gần 900 hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ chưa có trâu bò nuôi vay vốn mua trâu bò nuôi để lấy phân bón, làm sức kéo sản xuất. Mục tiêu đề ra hết năm 2014, toàn bộ các hộ gia đình trong huyện đều có trâu, bò nuôi để tìm hướng thoát nghèo bền vững. Phong trào liên doanh, liên kết trồng ngô hàng hóa đã đạt 1.550 ha, có trên 4.000 hộ tham gia, liên kết trồng dong riềng hàng hóa trên 1.100 ha có trên 2.200 lượt hộ tham gia. … “Không sợ ế hàng, chỉ sợ làm không đủ để bán…” đã trở thành các phong trào làm ăn của nông dân Xín Mần hiện nay. Hết trồng ngô vụ 1 lại trồng vụ 2, hết trồng xen canh đậu tương lại chuẩn bị vào trồng cây vụ đông. Chỉ tính riêng vụ thu hoạch thảo quả mới đây đồng bào thôn Nấm Chanh, xã Nấm dẩn đã bán lứa thảo quả đầu tiên của cả thôn đạt trên 1.700 kg thảo quả khô, giá bán tại chỗ 130.000 đồng/kg. Hiện nay, đồng bào trong 10 thôn trong xã vẫn đang tiếp tục thu hoạch để bán. Ở xã Nấm Dẩn có 10/11 thôn bản có điều kiện trồng thảo quả năm nay đều được mùa, được cả giá bán. Đánh giá tổng thể năm 2014, Xín Mần đã kiện toàn lại 181/186 thôn bản có các Tổ sản xuất và 367 Nhóm sở thích, cùng làm, cùng chia lợi nhuận. Chăn nuôi, trồng rừng, trồng chè Đại điền, trồng thảo quả, thả cá… đã trở nên phổ biến trong từng làng bản đua nhau cùng làm, cùng xây dựng kinh tế gia đình, đóng góp xây dựng NTM ngay trên quê hương nơi mình ở. Kết quả trên còn là kết quả của công tác đào tạo, hỗ trợ kiến thức từ các lớp đào tạo nghề được mở và đưa về tận thôn bản cho mọi người dân tham gia học và làm theo. Đến các xã biên giới vô cùng khó khăn như Nàn Xỉn vẫn nhận thấy mô hình người dân giữ rừng, trồng rừng để trồng thảo quả. Xa xôi như Ma Lỳ Sản, xã Pà Vầy Sủ, đồng bào Mông vẫn quy tụ lại thành “lũy thép” biên giới cùng nhau xây dựng NTM, giữ đất, giữ làng. Đồng bào xã Nấm Dẩn đã tổ chức bảo vệ rừng đầu nguồn Đèo Gió trồng gần 700 ha cây thảo quả. Phong trào làm nhà sạch, vườn đẹp, xây bể nước, láng nền nhà, tường bao… đã làm cho diện mạo nông thôn từ vùng dễ đến nơi khó khăn ở Xín Mần đổi thay trông thấy.

        Phong trào xây dựng NTM đã làm cho Xín Mần thay đổi toàn diện trong đời sống xã hội nông thôn. Tư duy mới, cách làm mới, đa hình thành, phát triển cả bề sâu, chiều rộng đang tạo cho nông dân, nông thôn Xín Mần tiến dần tới cuộc sống ngày một văn minh, no ấm.